Adiós ríos, adiós fontes.

Temas  en Cantares gallegos.
Un dos núcleos temáticos que podemos atopar nesta obra  é o intimismo e a expresión dos sentimentos , mais non en poucas ocasións a dor persoal amosa unha causa de carácter social . Lede con atención este coñecido poema  de Rosalía e reflexionade se se pode considerar dalgún xeito un poema social.

Adiós, ríos; adiós, fontes; adiós, regatos pequenos; adiós, vista dos meus ollos; non sei cando nos veremos. Miña terra, miña terra, terra donde me eu crei, hortiña que quero tanto, figueiriñas que prantei, prados, ríos, arboredas, pinares que move o vento, paxariños piadores, casiña do meu contento, muíño dos castañares, noites craras de luar, campaniñas trimbadoras da igrexiña do lugar, amoriñas das silveiras que eu lle daba ó meu amor, caminiños antre o millo, ¡adiós, para sempre adiós! ¡Adiós, groria!¡Adiós, contento! ¡Deixo a casa onde nacín, deixo a aldea que conoso por un mundo que non vin! Deixo amigos por estraños, deixo a veiga polo mar, deixo, en fin, canto ben quero... ¡Quen pudera non deixar... Mais son probe e, ¡mal pecado!, a miña terra n'é miña, que hastra lle dan de prestado a beira por que camiña ó que naceu desdichado. Téñovos, pois, que deixar hortiña que tanto amei, fogueiriña do meu lar, arboriños que prantei, fontiña do  cabañar. Adiós, adiós, que me vou, herbiñas do campo santo donde meu pai se enterrou, herbiñas que biquei tanto, terriña que vos criou. Adiós, Virxe da Asunción, branca como un serafín: lévovos no corasón; pedídelle a Dios por min, miña Virxe da Asunción. Xa se oien lonxe, moi lonxe, as campanas do Pomar; para min, ¡ai!, coitadiño, nunca mais han de tocar. Xa se oien lonxe, máis lonxe... Cada balada é un dolor; voume soio, sin arrimo... Miña terra, ¡adiós!, ¡adiós! ¡Adiós tamén, queridiña...! ¡Adiós, por sempre quizais...! Dígoche este adiós chorando desde a beiriña do mar. Non me olvides, queridiña, si morro de soidás... Tantas légoas mar adentro... ¡Miña casiña, meu lar!

Suxestións para unha lectura máis fonda Fai unha breve contextualización do poema indicando a autoría, a obra á que pertence e a data de publicación. Valora o significado desta obra na evolución da Literatura galega. Recorda as características xerais da obra á que pertence o poema o método de composición utilizado,a estrutura, e os temas máis recorrentes... Cal é o tema do poema? Inclúeo nun dos núcleos temáticos da obra .Trátase dun poema intimista, social , costumista…? Xustifica a túa resposta Que significan no contexto da emigración os versos "para min ¡ai! coitadiño/nunca máis han de tocar" Quen é o emisor ( voz lírica ) do poema? Que rasgos o caracterizan? Como se manifesta formalmente no poema a súa voz? A quen se dirixe o emisor? Que trato se lle dá ao receptor? Que función da linguaxe se utiliza predominantemente no poema? Valora se se trata dun poema narrativo no que se perciba a evolución duns feitos ou acontecemen­tos ou é máis ben un poema estático no que predomina o descritivo? ( Cóntasenos unha historia cun principio unha trama e un fin? Predominan os verbos- indicadores da acción- ou outro tipo de palabras?) Localiza algún exemplo dos seguintes recursos estilísticos no poema e explica    cal pode ser a súa función: - Uso de diminutivos. - Uso de modificadores (adxectivos, frases    preposicionais con valor sensorial) - Reduplicacións intensificadoras. - Paralelismos. - Uso de exclamacións. - Enumeracións. - Contraposicións. - Paradoxo. - Ironía. - Cales cha parecen da lírica popular? Na edición de 1861 de El Museo Universal, así como nas da revista Galicia ou na de el Álbum de la caridad de 1862, este poema levaba o título  “Adiós que eu voume” e incluía unha estrofa  que foi suprimida logo na edición do libro de 1863. A estrofa ía colocada  despois da que comezaba “mais son pobre…”, era a seguinte:  Por xiadas, por calores ,  desde qu´amañece ó día ,  dou á terra os meus sudores  mais canto a terra cría  todo… todo é dos señores.

• Pode resultar de grande interese o comentario de Manuel Rodríguez Alonso , que   AQUÍ   nos ilustra sobre este poema .

• Podemos escoitar tamén a  versión musicada deste poema por Amancio Prada.